مراکز روستایی ایران شامل ۶۲ هزار روستا است که طبق آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن و آخرین سرشماری عشایر کشور، حدود 3/27 درصد از جمعیت کشور را روستاییان و عشایر تشکیل می دهند. این جمعیت که حدود یک چهارم جمعیت ایران محسوب می شود، مسئولیت سنگینی در راستای تولید که اصل خودکفایی کشور ها می باشد، بر دوش دارد؛ به طوریکه تولید بیش از ۹۰ درصد از محصولات کشاورزی و غذایی، ۲۵ درصد از تولیدات گوشت کشور و ۳۵ درصد از صنایع دستی و همچنین بخش عمده ای از تولید لبنیات ارگانیک از جمله روغن، شیر، کشک و … توسط عشایر و روستاییان تولید می شود اما با این وجود همچنان از نظر عرضه مواد تولید خود، نابرابری در دسترسی به فرصت ها و عدم وجود امکانات کافی با موانعی رو به رو هستند که با توجه به تداوم طولانی مدت این مسئله، به نظر می رسد نیاز به عزم راسخی برای رفع این مشکلات و چالش ها باید وجود داشته باشد.
روستاییان و عشایر امروز، در سطح خرد و کلان دچار مشکلات زیادی هستند؛ از یک سو با خشکسالی و کمبود آب، مرتع و علوفه برای دام ها به عنوان یکی از سه رکن اصلی زندگیشان مواجه شده اند و از سویی نبود برنامه مشخص دولت برای خرید محصولات، عدم دسترسی روستاییان به بازارهای تامین مالی و اخذ تسهیلات از بانک ها و موسسات مالی، تمایل کم بانک ها به وام های خرد با بهره کم، عدم وجـود مهــارت و آمـوزش هـای تخصصی لازم برای راه اندازی و مدیریت موفق كسب و كار و دسترسی به بازار فـروش محصولات و … نمونه ای از مشکلاتی است که جامعه روستایی با آنها دست و پنجه نرم می کنند!
روستا ها با توجه به نقش غیرقابل انکارشان در تأمین امنیت غذایی کشور ها همواره به عنوان یکی از مهم ترین محور های اهداف توسعه پایدار حائز اهمیت هستند اما تاکنون محور توسعه پایدار در مناطق روستایی ایران هنوز محقق نشده است.
با توجه به تحقیقات انجام شده ریشه وضعیت خیلی از نابسامانیهای اقتصادی و اجتماعی روستاها به مشکلات اجتماعی فرهنگی که بخشی از این بحث شامل اقتصاد روستایی، فعالیت کشاورزی، معیشتی و دامپروری که در آن اتفاق میافتد و تحت تاثیر سیاستهای کلان و ملی هستند، برمیگردد.
مسئولین، ارگان ها و سازمان ها امروز مدعی هستند که بحث توسعه پایدار را میخواهند محقق کنند اما پرسش اساسی این است که آیا توسعه پایدار یعنی رفع فقر و محرومیت روستا ها و اینکه تولیدات و نرخ بیکاری چقدر تا به الان رفع شده است؟ چقدر ملاحظات زیست محیطی را در طرح های در حال اجرا رعایت می کنیم؟ چقدر به اقتصاد پایدار مناطق روستایی توجه می شود و چقدر برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهر ها فکری شده است؟
متأسفانه بی توجهی به توسعه صنایع دستی، فضا های گردشگری و بوم گردی، عدم توازن اقتصاد روستا و شهر که باعث دگردیسی در این مناطق شده و حتی ماهیت تولیدات روستا را زیر سوال برده و افزایش نرخ بیکاری از عوامل مهم عدم تحقق توسعه روستایی ایران به شمار می رود.
جامعه روستایی بخش بزرگی از نظام اجتماعی و جمعیتی کشور که در آن تعداد کثیری از عوامل انسانی مولد سکونت دارند، محسوب می شود و به لحاظ منابع طبیعی و اقتصادی به عنوان ذخایر استراتژیک کشور در این مناطق وجود دارد که در پیشرفت جامعه و توسعه ملی نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. مطمئنا برنامه های حمایتی و توسعه ظرفیت های کسب و کار بخش خصوصی و تعاونی برای ایجاد اشتغال در مناطق روستایی و عشایری و آگاهی بخشی در حوزه های کسب و کار و محیط زیست، موجب کاهش مهاجرت و حاشیه نشینی، کاهش بیکاری و در نهایت ماندگاری بیشتر ساکنان روستا خواهد شد.
ما همچنان امیدواریم زحمات بی دریغ مردم روستایی و عشایر در عرصه های مختلف کشور مورد اهمیت قرار گرفته شود و در سیاست های پیشروی آینده جزو یکی از اهداف مهم و اصلی به شمار آید.